Controle op PFAS bij 55 Brabantse zwemlocaties 

DEN BOSCH - Dit jaar zullen waterbeheerders in de provincie Noord-Brabant bij 55 van de 100 aangewezen zwemlocaties in oppervlaktewater metingen uitvoeren naar PFAS. Ondertussen is er PFAS aangetroffen - volgens de eerste resultaten - maar de risico’s zouden daarentegen laag zijn voor zwemmers. 

Metingen naar PFAS
Middels de resultaten van de metingen willen de provincie en de waterschappen beter zicht krijgen op de exacte concentraties en eventuele gezondheidsrisico’s. De metingen in de provincie worden uitgevoerd door de waterschappen AA en Maas, Brabantse Delta, De Dommel, Rivierenland en Rijkswaterstaat. Deze organisaties willen er achter komen wat de gezondheidsrisico’s voor zwemmers in plassen en andere wateren zijn die aangewezen zijn waar men mag zwemmen. Daarom gaat men deze zomer 2 keer een watermonster nemen in de verschillende aangewezen zwemlocaties.  

Opvallend zijn hierbij een aantal zaken, zoals het bericht kwam, nadat voor een aantal zwemlocaties in het land een negatief advies is aangegeven om er te zwemmen wegens een te hoge concentratie PFAS. Deze zwemlocaties zijn (op 24 juli afgegeven): Plas Merwelanden (Dordrecht), Plas Vrijenburgbos (Barendrecht), Kralinger Esch (Rotterdam), Het Blauwe Meer (Dinxperlo), Vakantiepark De Betteld (Zelhem).  
Een volgende opvallende zaak is dat iedereen - zowel provincie, waterschappen, social media en lokale media - de compleet zelfde tekst heeft gebruikt. Daarnaast is het nog niet terug te vinden waarom er in 55 van de 100 aangewezen zwemlocaties monsters worden genomen.  Met andere woorden: wie heeft de zwemlocaties aangewezen en waarom 55 van de 100 worden bemonsterd? 

Eerste resultaten positief 
Gedeputeerde Water en Bodem, Gezondheid en Brede Welvaart, Saskia Boelema, heeft laten weten dat er behoorlijk wat aandacht is voor PFAS en dat geldt specifiek voor de tijd van warm weer. Ook hier is weer te horen dat de chemische stoffen van de PFAS-familie nauwelijks afgebroken worden, waardoor ze zich alleen maar ophopen in het milieu. De gedeputeerde geeft ook aan dat bij langdurige, intensieve blootstelling risico’s kunnen optreden voor de gezondheid. 

Daarom wordt door de waterbeheerders en de provincie op verschillende locaties onderzoek gedaan naar verontreiniging met PFAS in zwemwater. Gedeputeerde Saskia Boelema heeft tevens laten weten dat de eerste resultaten positief zijn. Dat wil zeggen dat het eerste monster voor de (meeste) zwemlocaties al genomen is. Gemeld werd dat in alle onderzochte zwemlocaties in oppervlaktewater in de provincie PFAS is aangetoond. Maar tevens gaf de gedeputeerde aan dat de gehalten in de geteste zwemplassen ver onder de recent vastgestelde RIVM-advieswaarden liggen. Volgens de planning zal het tweede monster voor de meeste plassen later in het zwemseizoen worden genomen.     

Niet alleen in de provincie Noord-Brabant worden in zwemlocaties monsters genomen, maar ook in andere delen van Nederland worden metingen naar vervuiling met PFAS in zwemplassen uitgevoerd. Alle resultaten bij elkaar moeten helpen om een landelijke aanpak op te stellen over hoe men om moet gaan met PFAS in zwemwater. De provincie Noord-Brabant is al lang bezig met het pleiten voor een totaalverbod op PFAS en dan door Europa uitgeschreven. Dit moet een Europees totaalverbod worden, daar het niet kan dat één land wel een verbod heeft, terwijl een ander land dat niet heeft en dat de PFAS-vervuiling via het water van de ene kant van Europa naar de andere kant met het water wordt vervoerd.  

Het RIVM heeft in april 2024 de advieswaarde voor PFAS in zwemwater gepubliceerd. Op het moment dat ergens de resultaten van de metingen op PFAS-vervuiling in zwemwater aanleiding geven tot een verbod tot zwemmen, kan de provincie een negatief zwemadvies afgeven of een zwemverbod instellen. Hierbij komen dan blauwe borden bij de betreffende zwemlocatie te staan.