Giftige stoffen ook in beschermde Natura 2000-gebieden 

 

WAGENINGEN - Afgelopen week kwamen landelijke en regionale media - onder meer NOS en Omroep Gelderland - met het bericht dat iedereen dagelijks een ‘cocktail van pesticiden’ inademt. De resultaten komen van het burgerinitiatief Meten = Weten. De medewerkers van Meten = Weten hebben zelfs gemeld dat beschermde natuur wordt bedekt onder een ‘deken van landbouwgif’ en zelfs verboden bestrijdingsmiddelen. 

Meten = Weten 
Meten = Weten is een vereniging die opkomt voor het recht van mensen, dieren en natuur op een gezonde leefomgeving zonder pesticiden. Als burgerinitiatief doet de vereniging zelf onderzoek naar de verspreiding van pesticiden. Hierbij wordt gekeken naar bloemen - onder meer gladiolen, tulpen, lelies en pioenrozen - en voedselgewassen waar pesticiden worden gebruikt. 
In juni van dit jaar kwam de vereniging met het persbericht ‘Er hangt een nevel van bestrijdingsmiddelen boven Nederland’. De resultaten kwamen uit het onderzoek 'Schone Sier’ van Meten = Weten. Een jaar lang heeft de vereniging gemeten hoeveel bestrijdingsmiddelen in de lucht aanwezig waren. Dit gebeurde met luchtfilters op 7 locaties in Drenthe en op de Veluwe. Ondertussen doet de vereniging al zo' n 5 jaar onderzoek naar de verspreiding van pesticiden. 

Uit het onderzoek kwam naar voren dat de inwoners van Nederland dag en nacht worden blootgesteld aan een cocktail van pesticiden. Binnen het project ‘Schone Sier’ werd op 7 locaties zowel lucht als eikenblad gemeten, waarbij 5 locaties zich bevonden in natuurgebieden en 2 aan de rand van een dorp. Om de 6 weken werden de luchtfilters en het eikenblad verzameld en werden de monsters geanalyseerd. Het onderzoek gaf aan dat er 77 verschillende bestrijdingsmiddelen zijn aangetroffen, waarbij glyfosaat overal werd aangetroffen. De hoogste concentratie van glyfosaat werd overigens gemeten in een natuurgebied bij de plaats Dwingeloo (Drenthe), wat meer dan 1 kilometer van de dichtstbijzijnde akker ligt.  Daarna werden de meeste stoffen - meer dan 40 - gevonden in het luchtfilter aan de rand van het dorp Diever, op zo’n 50 meter van een basisschool. Tevens toont het onderzoek aan dat in Natura 2000-gebieden en in woonwijken direct grenzend aan landbouwgebieden een cocktail van bestrijdingsmiddelen aanwezig is. Hierbij zou het gaan om hoog reactieve stoffen, daar ze zijn gemaakt om onkruid, insecten en schimmels te doden. 

De media hebben de afgelopen week aangegeven dat experts denken - gezien het onderzoek van Meten = Weten - dat de beschermde natuur wordt bedekt onder een deken van landbouwgif en verboden bestrijdingsmiddelen en dat dit een deel van de verklaring kan zijn waarom het zo slecht zou gaan met de biodiversiteit.
Volgens deze media zouden er tientallen stoffen zijn aangetroffen die mogelijk of zeker giftig zijn voor de mens. Dit kan kankerverwekkend tot giftig voor zenuwstelsel en hormoonsysteem zijn. Er werd door de media gemeld dat 1 jaar lang op 3 plaatsen vlakbij woonwijken in natuurgebied de Veluwe getest (Putten, Ernst en Wageningen). Bij de laatste 2 plaatsen zouden zelfs 61 soorten giftige stoffen zijn aangetroffen. 
De onderzoekers - volgens de media - hebben ook eikenbladeren getest, waarop 53 soorten bestrijdingsmiddelen zijn gemeten, zelfs verboden bestrijdingsmiddelen. Dit gaat in tegen de Europese Habitatrichtlijn.   

Al deze giftige stoffen zouden de oorzaak - of een van de oorzaken - kunnen zijn van het feit dat het slecht gaat met de biodiversiteit. Dit soort middelen zijn al in een lage concentratie giftig voor onder meer bijen, zweefvliegen en vlinders. De insecten leven vaak op bomen, waarbij de insecten dan weer het voedsel zijn voor vogels. Meten = Weten heeft laten weten dat de middelen die getest zijn, gemaakt zijn om te doden. En dat gebeurt niet alleen op de akker, maar ook daarbuiten, in de natuur. 
Volgens de vereniging Meten = Weten moet uit voorzorg gestopt worden met het gebruik van deze stoffen en de overheid moet het onderzoek oppakken. Net zolang tot dat onomwonden is aangetoond dat de producten geen kwaad kunnen voor omwonenden, de natuur en de biodiversiteit. De GGD Leefomgeving meldt dat dit nog steeds niet is onderzocht.