De Legende van De Bosberg 

APPELSCHA - Als men gaat zoeken, komt men af en toe leuke verhalen tegen. Zo lijkt er het verhaal “De Legende van De Bosberg” te bestaan. Dit zou over een eik in Appelscha gaan. De plaats Appelscha behoort tot de gemeente Ooststellingwerf, die zichzelf een groene gemeente noemt op haar gemeentelijke site. 

Groene gemeente
De gemeentelijke site geeft aan dat er veel bomen in dorpen en langs wegen staan, waarbij deze bomen zorgen voor een fijne leef-, werk- en recreactieomgeving. De gemeente heeft zichzelf ook gepind op de wettelijke Zorgplicht voor bomen en geeft daarom ook aan dat de bomen goed onderhouden moeten worden, waardoor de bomen gezond oud kunnen worden.  
De planning is dat de bomen gesnoeid worden om onveilige situaties te voorkomen. Hierbij worden de bomen langs wegen, fiets- en voetpaden binnen de bebouwde kom en langs doorgaande wegen buiten de bebouwde kom iedere 6 jaar gesnoeid en de bomen langs de overige wegen buiten de bebouwde kom iedere 9 jaar. Belangrijk is dat de gemeente aangeeft dat overlast van bomen geen reden tot kappen is. Er is speciaal een tabel vastgelegd hoe men omgaat met overlast van bomen.  

Bosberg  
Er zou een legende uit de 19e eeuw zijn overgeleverd waarin wordt gesproken over een enorme oereik die onder de hoogste zandheuvel van het vasteland van Friesland (in Appelscha) zou staan. In 2016 is de gemeente de bouw begonnen van een nieuwe uitkijktoren, juist op deze 20 meter hoge zandheuvel. Uit de heuvel staken 3 eikenstammen, waardoor men onderzoek gedaan heeft naar het verhaal van de legende. 
Daaruit bleek dat het inderdaad klopte en bij graafwerk is de ondergrondse oerboom inderdaad gevonden. De boom bleek ondertussen al ruim 300 jaar oud te zijn, waarna onderzoek is gedaan naar de 2 eikenstammen en een afgezaagde stomp van de boom, die bij dezelfde eeuwenoude moederboom bleken te horen.   

Waarschijnlijk is in de tijd veel zand tegen de boom aangewaaid, waardoor een heuvel is ontstaan. Rond 1800 is de boom helemaal onder het zand verdwenen, maar was toen al flink oud. Belangrijk te weten is dat de eik het heeft overleefd, daar bomen zuurstof nodig hebben om te kunnen overleven. Het overleven is waarschijnlijk gebeurd door uitlopers van de wortel. Het schijnt dat nu alleen nog 3 takken boven het zand uitkomen, maar de oereik was zeker 30 meter hoog.  

Seizoenswandeling 
Zondag 8 september en zondag 13 oktober (tijd 13.30 - 15.30 uur) biedt Staatsbosbeheer een seizoenswandeling aan in één van de oudste bossen van het Drents-Fries Wold. Tijdens de wandeling zal een gids van Staatsbosbeheer meer vertellen over de oorsprong van het gebied en de oude eiken. De prachtige natuur wordt gevormd door de rijke geschiedenis en de bossen. Om mee te kunnen gaan met de wandeling is wel vooraf aanmelden nodig. Dit kan via de site van Staatsbosbeheer. 

Men start bij het TIP-kantoor aan de Boerestreek en tijdens de wandeling gaat men naar het hoogste punt van Friesland dat een schat aan verhalen verbergt. Langs het pad staan de monumentale dikke woudreuzen. Natuurlijk wordt de legende van de Bosberg ook verteld. Het bos in en rond Appelscha werd door Staatsbosbeheer aangeplant om het zand dat bleef stuiven, vast te houden. Het stuivende zand zou het dorp onder het zand kunnen krijgen. In die tijd werden dennenbomen als pioniers aangeplant, die tegenwoordig zijn uitgegroeid tot echte woudreuzen.  Alles bij elkaar is het een glooiend landschap wat gevormd is  door de nog steeds aanwezige stuifduinen die nu onder de beplanting liggen.