Een DEX-filter om PFAS uit het water te halen 

 

Waterschap Zuiderzeeland in Lelystad heeft op haar site laten weten dat PFAS toxische, chemische stoffen zijn die ongezond kunnen zijn voor mens, dier en natuur. Ondertussen heeft Pointer (KRO-NCRV) radio-uitzendingen en artikelen het licht laten zien dat er nogal wat PFAS-besmettingen zijn te vinden in Nederland. 

 

UIt afvalwater zuiveren 

Het waterschap geeft aan dat PFAS in de bodem zit, in de lucht en in het water. Het is een familie stoffen waarin tussen 4.000 en 10.000 onderscheidende stoffen zijn te vinden. Normaal gesproken breken de stoffen niet of nauwelijks af. 

 

Daarbij komt dan nog - volgens de site van het Waterschap - dat waterschappen PFAS nog niet uit het afvalwater kunnen zuiveren. Maar de site geeft wel uitleg over het feit wat het Waterschap doet om de stoffen te bestrijden. 

 

Proef met filter 

Begin van dit jaar kwam de regionale media met een artikel over een proef met een filter bij Waterschap Zuiderzeeland. Volgens het artikel zou het bij een proef gelukt zijn dat 70 procent van PFAS en andere kleine vervuilende stoffen uit het afvalwater te halen. 

 

Volgens het artikel zou dit bijzonder zijn, daar het tot dat moment nog niet gelukt was om dit te realiseren, waardoor de stoffen zich snel ophopen. Dat betekent in feite dat de stoffen dan ook in het voedsel voorkomen.  

 

Het Waterschap heeft in dezelfde tijd gemeld dat de werking van een zogenoemd DEX-filter is onderzocht. Hierbij werd gekeken of microverontreinigingen uit het afvalwater gezuiverd konden worden. Hierbij valt te denken aan medicijnresten, PFAS en brandvertragers. 

 

Gemeld werd dat de eerste onderzoeksresultaten positief waren, daar het DEX-filter zo’n 70 procent van de microverontreinigen uit het rioolwater kan verwijderen. Niet duidelijk is geworden of het filter ook PFAS uit het rioolwater kan halen. 

 

DEX-filter 

Voor de proef is Lelystad gekozen, omdat - volgens gegevens - de stad, net als Almere, flink wat microverontreinigingen voorkomen. De resultaten van het filter zijn veelbelovend, maar er is nog meer onderzoek nodig. Daarom wordt op een andere plaats onderzoek gedaan. 

 

Bij het andere onderzoek wordt er meer specifiek gekeken naar PFAS, omdat het in deze proef niet genoeg te meten was. Tevens wordt gekeken naar het absorptiemateriaal van het filter.   

 

Maïszetmeel heeft men gebruikt om absorptiemateriaal te maken voor het DEX-filter om de chemische stoffen te binden. Dat heet DEXSORB®. Dit zijn hele kleine cupjes waaraan de verontreinigingen zich kunnen hechten. Daarna kan met behulp van een oplosmiddel (alcohol) de verontreinigingen weer uit de korrels gehaald worden.   

 

Stowa

De Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (Stowa) heeft gemeld dat in binnenkomend afvalwater (bij een zuiveringspunt) naast bekende PFAS-verbindingen ook onbekende PFAS-verbindingen zitten. 

 

Dit zijn meestal verbindingen waarbij niet alle beschikbare bindingsplekken zijn bezet door fluoratomen. Bij een zuiveringsinstallatie kan zo’n niet-stabiele PFAS-stof omgezet worden in stabiele PFAS, wat kan leiden tot hogere concentraties in het gezuiverde afvalwater.