De zorgplicht voor bomen van de gemeente 

COEVORDEN - Deze week werden weer inspecties uitgevoerd door de Bomenwacht, onder meer in Dalen in de gemeente Coevorden. Dit komt onder meer doordat elke gemeente een Zorgplicht heeft voor de bomen in de gemeente, speciaal voor monumentale bomen en liefst ook nog voor speciale en beeldbepalende bomen. 

Zorgplicht monumentale bomen 
Vele boom- en natuurorganisaties geven aan dat de Zorgplicht voor monumentale bomen meldt dat een eigenaar verantwoordelijk is voor het onderhoud en de veiligheid van deze bomen. De Bomenstichting Den Haag verwijst hierbij zelfs naar artikel 6.162 van het Burgerlijk Wetboek waar de oorsprong van deze Zorgplicht ligt. Hier wordt gesproken over de voorschriften over 'onrechtmatige daad’ . 
De Zorgplicht voor monumentale bomen wil zeggen dat de eigenaar regelmatig inspecties moet uitvoeren en de nodige maatregelen moet nemen om risico’s te minimaliseren. Normaal gesproken wordt er een onderscheid gemaakt in verschillende niveaus, zoals de Algemene zorgplicht (dat wil zeggen regelmatige en systematische inspecties en onderhoud van de bomen), Verhoogde zorgplicht (dit houdt in dat er jaarlijkse inspecties zijn van de bomen op locaties met verhoogd risico) en Onderzoeksplicht (hierbij worden de bomen geïnspecteerd met bekende gebreken die een potentieel gevaar kunnen leveren).    

Het is te hopen dat dit soort Zorgplicht uitgaat van de gezondheid van de bomen en niet alleen voor de gevaren voor mens en omgeving. Een persoon die ziek is, kan naar zijn huisarts; een oude of zieke boom kan dat niet en daarom moet de ‘huisarts’ naar de boom gaan. 
Een van deze ‘huisarts’ organisaties voor bomen is bijvoorbeeld de Bomenwacht die de bomen echt controleert. Zo loopt de bomendokter met een (kleine) hamer al kloppend rond de bomen. Afgelopen week was de Bomenwacht onder meer bij een monumentale beuk in Dalen. Al kloppend wordt er gecontroleerd hoeveel gezond houtweefsel er is, waarbij gekeken wordt of de boom nog gezond en veilig is. Sommigen noemen het een APK voor bomen (Algemene Periodieke Keuring). 

Volgens RTV Drenthe zou de provincie Drenthe zo’n 6.000 monumentale bomen bezitten, waarvan er 3.000 in beheer zijn bij de Bomenwacht. De afgelopen weken is er reeds bij 1.000 bomen gezondheidstechnisch onderzoek gedaan. Uit de controle is gebleken dat bijna 150 bomen extra onderzoek moeten krijgen. 
Volgens de onderzoekers van de Bomenwacht wordt een boom pas monumentaal genoemd, als hij minimaal 150 jaar oud is. Echter, niet alle bomen die 150 jaar oud zijn, zijn monumentaal, er zijn meer voorwaarden. Zo moet de boom ook nog de categorie hebben van beeldbepalend. Een voorbeeld zou de treurwilg op de begraafplaats in Gieten zijn.  

Daarnaast zijn bepaalde bomen uniek voor de omgeving. Een voorbeeld is een populier, die niet de leeftijd van 150 jaar haalt maar als hij 100 wordt is dit al bijzonder. Daarnaast wordt natuurlijk de weersomstandigheden meegewogen. In het voorjaar was het redelijk nat te noemen, waardoor het goed ging met de bomen. Daarom konden de bomen weer wat meer groeien dan in de voorgaande jaren toen het behoorlijk droog was.  
Daarentegen is teveel water ook niet goed - heeft de Bomenwacht aangegeven - want als er sprake is van wateroverlast zullen de wortels te lang in het water staan. Hierdoor wordt de kans groter dat de bomen zullen afsterven. Hier moet men ook op controleren en deze problemen zijn inderdaad ook aangetroffen. In ieder geval zijn de beuken van Dalen door de APK gekomen en de bomendokter komt over 3 jaar weer terug - mits er niets raars gebeurd.  Niet alle gemeenten hanteren overigens dezelfde voorwaarden.

De gemeente Coevorden heeft op de gemeentelijke site laten weten dat er nogal wat voordelen zitten aan het planten van een boom. Hierbij valt te denken aan de verkoeling van de tuin door de boom, het verminderen van overlast door water door de boom en verhoging van de biodiversiteit door een boom. Tevens is het goed om in het najaar een boom te planten, omdat er dan genoeg regen valt en de kans groter is dat de boom goed aanslaat.